Lyme hastalığı, Borrelia burgdorferi adı verilen bir bakterinin neden olduğu bir enfeksiyondur ve genellikle siyah bacaklı keneler tarafından insanlara bulaştırılır.
Bu hastalık, özellikle kene ısırığı sonrası ortaya çıkan belirtiler ve tedavi süreci ile dikkati çeker.
Belirtileri
Lyme hastalığının belirtileri genellikle üç aşamada gelişir:
Erken Lokalize Enfeksiyon (1-4 hafta içinde)
Eritema migrans:
Kene ısırığının olduğu yerde halkalar şeklinde genişleyen kırmızı bir döküntüdür. Bu döküntü, genellikle ısırık yerinden başlayarak birkaç gün içinde genişler.
-Ateş, titreme, baş ağrısı, yorgunluk, kas ve eklem ağrıları.
Erken Yayılmış Enfeksiyon (haftalar sonra)
Birden fazla eritema migrans döküntüsü.
Şiddetli baş ağrısı ve boyun sertliği.
Yüz felci (Bell’s palsy).
Eklem ağrısı ve şişlik (özellikle büyük eklemlerde).
Kalp ritim bozuklukları.
Geç Yayılmış Enfeksiyon (aylar veya yıllar sonra)
Artrit (özellikle diz eklemlerinde).
Nörolojik problemler (menenjit, periferik nöropati).
Hafıza ve bilişsel fonksiyonlarda bozulma.
Kimlerde görülür?
Lyme hastalığı, genellikle ormanlık ve çalılık alanlarda vakit geçiren kişilerde daha yaygındır. Özellikle;
Kampçılar, avcılar, doğa yürüyüşçüleri,
Orman işçileri ve çiftçiler,
Evcil hayvan sahipleri (evcil hayvanlar keneleri taşıyabilir).
Tedavisi
Lyme hastalığının tedavisi, enfeksiyonun evresine ve belirtilerine bağlı olarak değişir. Tedavi genellikle antibiyotiklerle yapılır:
Erken Lokalize ve Yayılmış Enfeksiyon:
Oral Antibiyotikler:
Doksisiklin, amoksisilin veya sefuroksim aksetil genellikle 2-4 hafta boyunca kullanılır.
Geç Yayılmış Enfeksiyon:
İntravenöz Antibiyotikler:
Daha şiddetli vakalarda, sefalosporinler (örneğin seftriakson) genellikle 2-4 hafta boyunca intravenöz olarak uygulanır.
Tedaviye erken başlanması, komplikasyonları önlemeye yardımcı olur. Tedavi sonrası bazı hastalarda semptomlar (yorgunluk, eklem ağrıları gibi) devam edebilir, bu duruma “Post-Lyme hastalığı sendromu” denir ve semptomların yönetimi gerekebilir.
Korunma
Kenelerin yoğun olduğu bölgelerden kaçınmak veya bu bölgelerde dikkatli olmak.
Uzun kollu giysiler giymek ve pantolon paçalarını çorapların içine sokmak.
Kene kovucular kullanmak.
Dışarıdan geldikten sonra kene kontrolü yapmak.
Lyme hastalığı, erken teşhis ve uygun tedavi ile genellikle başarılı bir şekilde yönetilebilir. Şüpheli bir kene ısırığı veya Lyme hastalığı belirtileri fark edildiğinde derhal doktora başvurulması önemlidir.
